در حال حاضر متداول ترین و مهم ترین شیوه پرداخت در معاملات که در دنیا متداول است روش پرداخت با شیوه اعتبارات اسنادی است. اعتبارات اسنادی تعهدی است که بانک گشایش کننده اعتبار برعهده می گیرد تا در قبال اخذ اسناد معینی، مطالبات ذینفع اعتبار یا فروشنده را بپردازد، یا برات وی را قبول نویسی کند یا حواله های درخواستی وی را پرداخت کند و یا بانک دیگری را مأمور این عملیات نماید. این پرداخت یا از طریق برات ارزی ( B/E ) و یا اعتبارنامه (L/C ) صورت می گیرد.
اعتبارنامه (L/C) یا letter of credit چیست؟
فرم قراردادی است که به موجب آن بانک بازکننده اعتبار بنا به درخواست خریدار ، بانک دیگری را که بانک ذینفع یا کارگزار نام دارد مجاز می دارد حداکثر تا پایان مدت تعیین شده ، اسناد حمل کالاهای مورد معامله را به بانک تسلیم کند و آن بانک حداکثر تا میزان اعتبار را پرداخت نماید . بانک کارگزار سپس اسناد مزبور را جهت واگذاری به خریدار برای بانک دستور دهنده ارسال می کند .
برات ارزی (B/E) یا (Bill of Exchange) چیست؟
برات ارزی توسط فروشنده ( ذینفع ) نوشته می شود و از طریق بانک ابلاغ کننده یا بانک ذینفع ارسال می شود و پس از قبول نویسی ، صادرکننده یا فروشنده می تواند بلافاصله و یا بعد از تاریخ تعیین شده مبلغ مندرج در آن را دریافت کند . برات قابل معامله است .
کنوانسیون های حمل و نقل بین المللی:
1) کنوانسیون CMR:
این کنوانسیون جهت تأمین منافع و حقوق دست اندرکاران حمل و نقل جاده ای و یکنواخت کردن شرایط حاکم بر قرارداد حمل و نقل بین المللی جاده ای ایجاد شده است .
2) کنوانسیون TIR:
این کنوانسیون برای ایجاد تسهیلات در رابطه با تشریفات گمرکی کامیونهای حامل کالا که در جاده های بین المللی تردد و از گمرکات کشورهای ثالث عبور می کنند تدوین و به مرحله اجرا درآمده است .
3) کنوانسیون کوتیف COTIF:
این کنوانسیون مربوط به حمل و نقل بین المللی با راه آهن است .
اصطلاحات به کار برده شده در آئین نامه حمل و نقل بین المللی کالا:
حمل ونقل بین المللی کالا:
حمل ونقل بین المللی کالا عبارت است از جابه جایی و حمل کالا از نقطه ای در داخل یک کشور به نقطه ای در داخل کشور دیگر بارعایت قوانین مقررات حاکم بر آن.
شرکت حمل ونقل بین المللی:
شرکت حمل ونقل بین المللی که در این آئین نامه اختصاراً شرکت نامیده می شود عبارتست از یک شخصیت حقوقی که به منظور تصدی عملیات حمل ونقل بین المللی کالا شامل فعالیت های فورواردری، کریری و یا تواماً تشکیل خواهد شد.
فعالیت فورواردری:
فعالیت فورواردری عبارتست از عمل هماهنگی ترتیب حمل کالا به یکی از شیوه های مختلف زمینی، هوایی، دریایی و یا ترکیبی ازآنهاو همچنین انجام خدمات مربوط و قبول مسئولیت به موجب بارنامه صادره و قراردادهای منعقده.
فعالیت کریری بین المللی:
فعالیت کریری عبارت است از تصدی بلافصل جابجائی کالا ازکشوری به کشور دیگر به یکی از شیوه های حمل و طبق قرارداد حمل.
فعالیت کارگزاری بین المللی:
فعالیت کارگزاری عبارت است از انجام عملیات مربوط به حمل و نقل بین المللی کالا به نمایندگی از طرف یک شرکت.
مشتری:
عبارت از شخص حقیقی یا حقوقی که با شرکت برای جابه جایی کالا قرارداد منعقد می نماید.
بارنامه:
سندی است قابل انتقال و مبین مالکیت کالا که حمل کننده یا نماینده وی پس از وصول کالا صادر می نماید و حاکی از حمل کالای معینی از یک نقطه (مبداء حمل) به نقطه دیگر (مقصد حمل) با وسیله حمل مورد توافق (کشتی – کامیون – راه آهن هواپیما و یا ترکیبی از آنها) در مقابل کرایه حمل معین می باشد.
راهنامه:
سندی است غیر قابل انتقال که حمل کننده با صدور آن متعهد می گردد در قبال کرایه، محموله یک وسیله نقلیه را از مبداء تا مقصد، حمل و تحویل گیرنده نماید.
ترخیصیه:
سندی است که بموجب آن با رعایت ضوابط و مقررات مربوط، صاحب کالا جهت ترخیص کالا به گمرک معرفی شود.
ترانزیت خارجی:
ترانزیت خارجی کالا عبارت از سلسله مراحلی است که طی آن کالایی از مبادی خارجی به مقصد کشور ثالث و یا نگهداری آن در مناطق حراست شده و ترتیب حمل تدریجی آن به تقاضای صاحب کالا از قلمرو جمهوری اسلامی ایران از یک نقطه مرزی کشور از همان نقطه یا از دیگر نقاط مرزی کشور خارج می گردد.
کالای خطرناک:
عبارتست از کالایی که طبق طبقه بندی آی-ام-دی-جی (دفترچه طبقه بندی کالاهای خطرناک) و آی-دی-آر خطرناک محسوب گردیده باشد.
فورواردر:
شخص حقوقی (شرکت) است که قرارداد حمل سراسری با مشتری منعقد می نماید. شرکت هایی که طرف قرارداد مستقیم با مشتری قرار می گیرند فورواردر محسوب می شوند.
کریر(حمل کننده):
شخص حقوقی (شرکت) است که با انعقاد قرارداد حمل با شرکت فورواردر یا صاحب کالا و با قبول انجام عملیات حمل با استفاده از وسایل و تجهیزات در اختیار خود متعهد می گردد.
راننده تحت پوشش:
شخص حقیقی واجد شرایط رانندگی در حمل و نقل بین المللی است که به منظور فعالیت در امر حمل و نقل بین المللی کالا وابستگی به شرکت معینی، با یکی از شرکت ها قرارداد همکاری منعقد می نماید.
کالای گران قیمت:
اقلام یا اجناس گران قیمت عبارتست از: شمش طلا، مسکوکات، اسناد بهادار و قابل معامله، سنگ های قیمتی، اجناس عتیقه، عکس و نقاشی و آثار هنری، و اقلام مشابه