ثمین

کلزا چیست ؟

کلزا یاهمان Brasicaceae گیاهی ازخانواده شب بو میباشد. این گیاه دگرگشن است و ازمهمترین گیاهان دانه روغنی بحساب می آید.

از کلزا چه میدانید؟

تاریخچه پیدایش کلزا کجا بوده است؟

بنظر می آید مبدا کلزا کشورهای آسیای میانه و اروپا بوده اند.

کلزا گیاهی علفی و با دوره رشد یکساله بوده و ارتفاع بوته آن از 50 تا 170 cm متغیر است.

کلزا گیاهی است که رقم های زیادی دارد. این رقم ها (گونه ها) خاصیت متفاوتی را دارا هستند.

به گونه ای که در مناطق سرد ، گرم و معتدل امکان کشت کلزا وجود دارد.

مقاومت به شوری کلزا از گندم بیشتر و از جو کمتر است.

اکنون کلزا تنها گیاهی است که در تناوب با گندم و جو می‌تواند بعنوان محصول پائیزه کشت شودچون نقش بسیار مؤثری در کنترل آفات خاک­زی مانند زابروس ایفا میکند.

این گیاه معمولادر تناوب بامحصولات کشاورزی چون غلات کشت میشود ،چراکه درکنترل بیماری ها، آفات وعلفهای هرزمزارع مؤثرمی باشد.

دانه های کلزا بسیار ارزشمند بوده و پس از استحصال روغن از آنها ، کنجاله موجود خوراک دام میشود.

این کنجاله ها سرشار از پروتئین میباشند.

ازتولیدکنندگان این محصول دردنیا میتوان به هندوستان ،انگلستان ،چین ،آلمان ،فرانسه و مهمترین آنهاکانادا اشاره کرد.

گیاه دارای ساقه راست، منشعب و تقریبا مدور می باشد. ریشه کلزا عمودی است که در شرایط مناسب تا عمق 80 cm خاک و حتی بیشتر نفوذ می کند.

عمق نفوذ و گستردگی ریشه نقش بسزایی در مقاومت گیاه به خشکی دارد.

برگهای آن در مرحله اولیه رشد بیضی شکل، دارای دمبرگ بوده امّا در مراحل بعدی برگها نوک تیز و تا حدودی به ساقه چسبیده اند.گلهای آن زرد رنگ و گل آذین آن خوشه ای می باشد.

زراعت دانه های روغنی در جهان با توجه به افزایش جمعیت ،توسه شهرنشینی و بالا رفتن مصرف سرانه روغن نباتی گسترش چشمگیری داشته ﺍﺳت.

کشورهای اروپایی،کاناداواسترالیا باپرداخت یارانه های هنگفت به کشاورزان تلاش میکنند تابازارهای جهانی راتسخیر کنند.

در ایران افزایش جمعیت،افزایش مصرف سرانه روغن ﻭو تغییر ذائقه مردم زمینه وابستگی شدید کشور به واردات روغن را فراهم آورده است.

یکی از دانه‌های روغنی کلزا(Brassica napus) است که استخراج روغن از کلزا در ایران از سال 1317 شروع شده است.

پیرامون کشت کلزا

برای تولید پایدار گندم، کشت دانه روغنی کلزا ضروری است زیرا این دانه روغنی در تناوب کشت با گندم سبب تقویت خاک، کاهش آفات و بیماری ­ها، استفاده بهینه از آب و در نهایت افزایش تولید گندم می­ شود.

کشت مداوم گندم در اراضی زراعی سبب کاهش توان رویشی اراضی و افت قابل توجه میزان تولید گندم می­ شود.

روغن کلزابدلیل ترکیب مناسب اسیدهای چرب غیراشباع ودرصد پایین اسیدهای چرب اشباع جزء با کیفیت ­ترین روغن‌های خوراکی است.

کاشت آلوئه ورا

کاشت آلوئه ورا از دیرباز در کانون توجهات بوده است.

یکی از بهترین گزینه ها در مناطق خشک گرمسیری و نیمه گرمسيری کاشت و پروش آلوئه ورا میباشد.

ویژگی های منحصر به فرد آلوئه ورا آن را به فرصتی بی نظیر برای سرمایه گذاری تبدیل کرده است.

این محصول به آبیاری زیادی نیاز ندارد ، ازین رو آبیاری قطره ای یا بارانی هر 10-7 روز یکبار کفایت میکند.آلوئه ورا شدیدأ نیازمند خاک با زهکش بالاست،پس بهترین حالت برای رشد گیاه خاکی با مخلوط ماسه یا سنگریزه است.

مقابله با بیماری ها و علف های هرز

خطر بروز بیماری ها در آلوئه ورا نسبت به گیاهان دیگر کمتر است.

تنها در صورتی که آبیاری گیاه زیاد باشد، احتمال خطر بیماری پوسیدگی میرود.

معروف ترین علف هرز این گیاه سلمه تره می باشد که از خانواده چغندریان محسوب میشود.

به طور کلی باید گفت اگر کشت گیاه به صورت اصولی و ارگانیک و تحت نظر متخصصین صورت پذیرد ، مبارزه با بیماری ها و علف های هرز به حداقل خود می رسد.در مجموع خطر بیماری ها و علف های هرز در این گیاه نسبت به گیاهان دیگر بسیار کم است ، اما برای مبارزه با بیماری های قارچی از قارچ کش میشکارپ و برای مقابله با کنه از سمی بنام دیازینون استفاده می گردد.

روش برداشت

اندام مورد استفاده گیاه آلوئه ورا برگ های آن میباشد که از آن ژل و شیرابه استخراج میگردد.به منظور عملیات فرآوری بهتر می بایست بلافاصله پس از برداشت برگ، اقدام به استخراج ژل و شيرابه در محیطی کاملاً بهداشتی و کنترل شده نمود.

هدف از کشت آلوئه ورا به عنوان محصول راهبردی جهت مصرف صنایع مختلف اعم از غذایی، بهداشتی و آرایشی و فروش آزاد می باشد. عزیزانی که تصمیم به سرمایه گذاری در این زمینه دارید میتوانید فایل راهنمای ما که صفر تا صد کشت آلوئه ورا را به تفصیل بیان میکند را دانلود کنید.

دانلود فایل راهنمای کشت و پرورش آلوئه ورا

با تشکر از عزیزانی که ما را در تولید محتوای این مطلب یاری کردند.

-موسسه آموزش عالی علمی کاربردی جهاد کشاورزی

-کانال رسمی کمیسیون کشاورزی اصفهان

-جناب آقای مجید دادرس(مولف فایل آموزشی)

-انتشارات اسرار علم

انتقال خاک توسط عواملی نظیر آب و باد را فرسایش خاک میگویند.

فرسایش خاک پدیده ای بسیار مخرب است. این عمل باعث از بین رفتن آب و عناصر غذایی خاک میگردد.

دو عامل مهم در فرسایش خاک ، آب و باد هستند. هم اکنون به توضیحات بیشتر دراین باره میپردازیم.

فرسایش آبی

مقداری از آب باران پس از رسیدن به سطح زمین وارد خاک میشود. مابقی به صورت هرزآب جاری میگردد.

این هرزآب ها خاک را انتقال می دهد و باعث فرسایش خاک میشود. در صورت شدید بودن هرزآب احتمال وقوع سیل نیز میرود.

مضرات فرسایش آبی

سطح رویی خاک دارای غنی ترین املاح میباشد و برای رشد گیاه بسیار مناسب است.

در فرسایش آبی این قسمت از خاک از بین میرود. گل و لای موجود در مزارع پایین دست ته نشین میشود.

در صورت رسیدن این رسوبات به پشت سد ، باعث کوتاهی عمر سدها میشود.

روش هاي مبارزه با فرسايش آبي

ایجاد و تقویت پوشش گیاهی که به منظور پیشگیری و ترمیم سطوح آسیب دیده انجام میگردد.فرسایش بادی

ایجاد سکو در نواحی شیب دار  که به منظور از بین بردن شیب موجود انجام میگیرد.

هدف جلوگيري از نشت جريان آب در سطح زمين و نفوذ دادن بيشتر آن در خاک است.

دامنه کوهها را که ممکن است شيب ملايم داشته باشد، به صورت پله هاي پهن يا تخت هايي که همانند سکو باشد در مي آورند.

در نواحي که سنگ زياد است معمولاً براي جلوگيري از فرسايش زمين و همچنين مرمت سطح هاي فرسايش يافته در دامنه کوه ها از سنگ هاي آن محل سدهاي کوچکي در نقاط فرسايش يافته به ويژه در داخل آبراهه ها ميسازند که به سد خشکه چين معروف است. اين سدها مانع از جريان شديد آب مي شود و با ايستادن آب در پشت آن به نفوذ دادن آب در زمين کمک مي کند که در نتيجه مانع از فرسايش خاک هم مي شود.

فرسایش بادی

باد قدرت فرسایندگی و حمل کنندگی بسیار بالایی دارد.

در مناطق خشک این عامل شدت گرفته و باد از عوامل مهم فرسایش خاک به شمار میرود.

مضرات فرسايش بادي

همانند فرسایش آبی باعث از بین رفتن سطح رویی خاک میشود و از میزان حاصل خیزی خاک میکاهد.

باعث پوشیده شدن سطح معابر ، جاده ها و قنات ها از شن روان میشود.

زیاد شدن گرد و خاک در هوا باعث به وجود آمدن بیماری های تنفسی و چشمی میشود.

روش هاي مبارزه با فرسايش بادی

به طور کلی پوشش گیاهی از هرگونه فرسایش خاک جلوگیری میکند.

ایجاد باد شکن نیز میتواند از شدت فرسایش خاک بکاهد. بادشکن به پوشش گیاهی گفته میشود که عمود بر جهت باد کاشته شود.

از دیگر روش ها میتوان به استفاده از مالچ های نفتی اشاره کرد.

اين مواد به صورت پوشش نازکي روي سطح خاک پاشيده مي شوند پس از خشک شدن خاک را در جاي خود تثبيت نموده از حرکت آن با باد جلوگيري مي کند. البته از اين موقعيت مي توان استفاده نموده و در خاک هاي تثبيت شده اقدام به کشت بذر و نهال نمود به طوري که قبل از اتمام دوره عمر مفيد اين مواد، گياهان در خاک مستقر شده و از آن به بعد خود نقش تثبيت خاک را انجام مي دهند.

منبع: کانال کمیسیون کشاورزی ، آب و محیط زیست اتاق بازرگانی اصفهان

منظور از رشد گیاه ، بزرگ شدن اندام های گیاه میباشد. این بزرگ شدن می تواند شامل کل گیاه یا تنها قسمتی نظیر برگ ، گل ، میوه یا بذر آن باشد.

در کشاورزی علمی مطالعه عوامل موثر در رشد گیاه از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف اصلی از انجام کلیه عملیات کشاورزی برداشت هرچه بیشتر محصول به ازا حداقل منابع به کار رفته است. دو عامل مهم و موثر در رشد گیاه عبارتند از:

درجه حرارت

درجه حرارت مناسب برای بیشتر گیاهان زراعی بین 4 تا 51 درجه سانتی گراد است. در درجه حرارت های بالاتر یا پایین تر رشد گیاه دچار اختلال شده و به شدت کاهش می یابد.

درجه حرارت بر فعالبت گیاه نظیر فتوسنتز ، جذب آب و مواد غذایی ، تعرق ، فعالیت های آنزیمی و انعقاد پروتئین تاثیر می گذارد.

رطوبت

آب در گياهان براي ساختن کربوهيدراتها، نگهداري شادابي پروتوپلاسم و همچنين براي نقل و انتقال عناصر غذايي لازمست. کمبود آب باعث کاهش تقسيم ياخته اي و کوچک ماندن ياخته ها مي شود. هم خشکي خاک و هم خيسي بيش از حد آن به رشد گياه صدمه مي زند.

از دیگر عوامل موثر در رشد گیاه میتوان به انرژی تابشی ، ترکیب اتمسفر ، تاثیر موجودات زنده ، عناصر غذایی و… را نام برد. حال به ترتیب به توضیح موارد یاد شده میپردازیم.

انرژی تابشی

کيفيت ، شدت و طول مدت روشنايي بر رشد اثر مي گذارد. منظور از کيفيت نور طول موج غالب آن است. آزمايشات نشان داده که گر چه طيف کامل نور سفيد براي اغلب گياهان مناسب است ، ولي رنگ هاي مختلف مي تواند اثرات مختلفي بر رشد داشته باشند. آزمايشات در مورد شدت نور روز قادر به رشد کامل خود مي باشند. البته احتياجات گياهان مختلف از اين متفاوت بوده و برخي به شدتهاي نور بيشتري احتياج دارند. طول مدت روشنايي از عواملي است که به نحو چشمگيري در رشد گياه مؤثر است.

گياهان را از اين نظر به 3 دسته روز بلند ، روز کوتاه و حد واسط تقسيم مي کنند. گياهان روز بلند گياهاني هستند که فقط در صورتي به گل مي نشينند که زمان روشنايي مساوي يا درازتر از مدت معيني باشد. اگر زمان روشنايي از اين مدت کوتاهتر باشد، اين گياهان فقط به رشد سبزينه اي خود ادامه مي دهند. شبدر و غلات جزء اين گروه می باشند.
گياهان روز کوتاه به آن دسته از گياهان اطلاق مي شود که فقط در صورتي گل مي دهند که زمان روشنايي مساوي يا کوتاهتر از مدت معيني باشد. بعضي از ارقام توتون روز کوتاه هستند. از گياهان حد واسط مي توان به پنبه اشاره کرد. با کنترل اين عوامل می توان گياهان را خارج از فصل يا خارج از نقطه جغرافيايي اصلي وادار به گل دادن نمود.

ترکیب اتمسفر

گاز کربنيک براي انجام عمل فتوسنتز گياهان لازمست. غلظت اين گاز در اتمسفر حدود 4/43 درصد است. آزمايشات نشان داده اند که به طور کلي غلظت هاي تا چند برابر اين مقدار مي تواند اثر مثبت بر رشد گياه داشته باشند. با کنترل غلظت گاز کربنيک در گلخانه مي توان محصول برخي گياهان را به طور قابل ملاحظه اي افزايش داد.
غلظت گاز اکسيژن در هواي خاک مي تواند بر رشد ريشه و در نتيجه رشد قسمت هاي هوايي گياه تأثير بگذارد. تراکم خاک مي تواند در وضعيت تهويه خاک در نتيجه غلظت گاز اکسيژن مؤثر باشد. پس به خوبي مي توان دريافت که عامل ساختمان خاک مي تواند نقش مهمي در رشد گياه داشته باشد.

رطوبت خاک نيز با اشغال فضاهاي خالي مي تواند در کاهش غلظت اکسيژن خاک مؤثر باشد. هرچه رطوبت خاک بيشتر باشد هواي خاک کمتر و سرعت تعويض آن با هواي اتمسفر کندتر است. البته برخي گياهان نظير برنج در شرايطي که خاک از رطوبت اشباع باشد نيز به رشد خود ادامه مي دهند.

موجودات زنده

منظور از موجودات زنده در اين بخش، وجود عوامل بيماري زايي است که در فصل خواص بيولوژيکي درباره آن صحبت شد. اين گونه عوامل بيماري زا مسلماً مي تواند محدوديت زيادي در رشد گياه ايجاد کنند. از طرف ديگر وجود موجودات زنده ريزي که سبب تثبيت ازت و يا بيشتر قابل استفاده شدن فسفر مي شود طبعاً به رشد گياه کمک مي کنند. حشرات وآفات مختلف نيز مي توانند با حمله به گياه مانعي در راه رسيدن به حداکثر رشد گياه ايجاد کنند. وجود علف هاي هرز يا در مزرعه مي تواند با رقابت بر مواد غذايي و آب محدودريت هايي را در رشد گياه سبب شوند.

عناصر غذايي

حيات گياهان و رشد آنها مستلزم جذب برخي عناصر میباشد. از جمله این عناصر میتوان به کربن، هيدروژن، اکسيژن، ازت فسفر و غيره اشاره کرد. عدم وجود مواد مي تواند مانع رشد گياه شوند. البته بعضي عناصر نظير آلومينيوم حتي در غلظت هاي کم قادر به جلوگيري از رشد مي باشد. از جمله عناصر سمي ديگر مي توان به نيکل و جيوه اشاره کرد. برخي مواد شيميايي مانند فنل نیز داراي خاصيت سمي مي باشند. بايد توجه داشت که کليه عوامل ذکر شده در بالا در رشد گياه مؤثر بوده و براي رسيدن به حاکثر محصول هر يک از اين عوامل در حدمناسب خود باشند.

منبع: کانال کمیسیون کشاورزی ، آب و محیط زیست اتاق بازرگانی اصفهان

كنجد گياهي است گرمادوست و اساساً يك محصول خاص مناطق گرمسيري و نيمهگرمسيري بوده و به دماي پايين حساس است اما با اجراي برنامه هاي به نژادي گسترش كشت آن به مناطق معتدل ممكن میباشد.دامنه كشت كنجد از 40 درجه عرض شمالي تا 40 درجه عرض جنوبي بوده،معمولا زًراعت آن تا ارتفاع 1200 متر از سطح دريا امكانپذير ميباشد.
اين نبات به روزهاي گرم و نورفراوان نيازمنداست و به حرارتهاي پايين حساسيت نشان ميدهد.

برای اطلاعات بیشتر فایل زیررا دانلود و مطالعه فرمایید .

کشت کنجد

منبع : کانال رسمی کمیسیون کشاورزی، آب و محیط زیست اتاق بازرگانی اصفهان